1-Bordo Bulamacı Nedir? 

              Bordo bulamacı göztaşı (Bakır Sülfat %98) ve kireç kullanarak hazırlanan bir karışımdır. Çok sayıda fungal ve bakteriyel hastalıklara karşı kullanılmaktadır. Özellikle sonbaharda (yaprakların ¾’ü yada tamamı döküldüğünde) ve ilkbaharda (gözler uyanmadan önce) meyve ağaçlarına bordo bulamacı uygulandığında, ertesi yıl çıkabilecek potansiyel olarak bulunan pek çok hastalığa karşı etkili ve ekonomik bir tarımsal mücadele ilacıdır.

Sonbahar ve ilkbaharda bordo bulamacı kullanılmadan, bazı bakteriyel hastalıklarla mücadelede tam başarıya ulaşmak mümkün değildir. Bakteri ve fungusların oluşturduğu hastalıklar meyve ağaçlarımıza gövde ve dallardaki yara yerlerinden, çiçek gözleri veya yaprak gözlerinden bulaşırlar. İlaçlama yapılarak hastalığın bulaşması engellenir. Hastalık bulaştıktan sonra tedavi etmek çoğu zaman mümkün değildir.

Bordo bulamacı kullanıma hazır halde ilaç bayilerinde bulunabileceği gibi, bakır sülfat (göztaşı) ve kireç ile hazırlanıp kullanılması da mümkündür. Ancak hazır bordo bulamacı kullanılması halinde, kullanma dozunun önceden iyi bilinmesi gerekmektedir.

2-Bordo Bulamacı Hazırlamak İçin Gerekli Malzemeler 

               % 1 lik Bordo bulamacı hazırlamak için 1Kg göztaşı ve 1 Kg sönmüş veya 0,5 Kg sönmemiş kirece ve bunları eritmek ve karıştırmak için 1 adet 100 lt’lik, 1 adet 50 lt’lik plastik veya ağaç fıçı, beton havuz, plastik kova, süzmek için tülbent, ağaç sopa (karıştırıcı) gibi malzemelere ihtiyaç vardır.(Demir,saç,teneke gibi metal kaplar kullanılmaz.)

 3- Bordo Bulamacının Hazırlanması

                1 Kg Göztaşı 50 litre su alan bir fıçıda eritilir.Ayrıca bir kap içinde iyi kalitede  0,5 Kg kireç suda söndürülür. Söndürülen kireç 100 litrelik fıçıya süzülerek aktarılır ve üzerine su ilave edilerek 50 litreye tamamlanır. Daha önce hazırlanan 50 litrelik Göztaşı eriyiği kireçli su üzerine yavaş yavaş karıştırılarak dökülür. (Kireçli suyun, göztaşı eriğinin üzerine dökülmemesi gerekir)Böylece açık mavi bir bulamaç meydana gelir.

%0,75 lik Bordo Bulamacı hazırlamak için 100 litre suya 750 gram göztaşı,750 gram sönmüş kireç veya 375 gram sönmemiş kireç konur.

4-Bordo Bulamacının Kontrol Edilmesi

               Bordo bulamacının etkili olan kısmı Göztaşıdır. Kirecin işlevi ise göztaşı içindeki bakırın yakıcılığını gidermek ve bitkiye daha iyi yapışmasını sağlamaktır.

 Konulan kirecin kafi gelip gelmediğini kontrol etmek için turnusol kağıdı kullanılır. Kırmızı turnusol kağıdı bordo bulamacına batırıldığında mavi renge dönüşür ise bulamaç iyi hazırlanmış demektir. Kırmızı renkte kalırsa bir miktar daha kireçli su ilave etmek gerekir. Turnusol kağıdı yerine 3-5 cm boyunda bir parlak çivi ile de kontrol etmek mümkündür. Hazırlanan bordo bulamacına parlak bir çivi batırılır. 4-5 dakika bekletilir ve sonra çıkarılır. Çivi üzerinde esmer kırmızı bir leke meydana geliyorsa biraz daha kireçli su ilavesi gereklidir. İyi hazırlanmışsa leke meydana gelmez.

5- Bordo Bulamacı Hazırlanırken ve Kullanırken Dikkat Edilecek Hususlar

A-Bordo bulamacı hazırlanırken daima kireçli suyun üzerine göztaşı eritilmiş su ilave edilir. Aksi takdirde karışım olmaz.

B-Sönmemiş kireç kullanıyorsak eritildikten sonra muhakkak süzülmelidir. Eğer erimeyen taş, toprak kalmışsa kalan miktar kadar kireç tartılıp tekrar eritilmelidir.

C-Bordo bulamacı hiçbir ilaçla karıştırılıp atılmaz.

D-Bordo bulamacı atıldıktan sonra ilaçlama aleti temizlenmelidir.

E- Bordo bulamacı taze kullanılmalıdır. (Hemen kullanılamaz ise 100 litresine 200 gr şeker veya 1 lt yağlı süt koyarak 10 gün kadar bozulmadan saklanabilir.)

BAĞ VE MEYVELERDE BORDO BULAMACI UYGULAMASI

Elma ve Armutta Karaleke Hastalığı :Elma ve Armut Kara lekesinde  dal sıracası bulunan yerlerde %2, Dal sıracası bulunmayan yerlerde %1 lik bordo bulamacı ile çiçek gözleri kabarmaya başladığında birinci ilaçlama yapılır.

Armutlarda Memeli Pas Hastalığı : Armutlarda memeli pas hastalığına karşı çiçek tomurcukları patlamak üzere iken %1’lik bordo bulamacı ile ilaçlama yapılır.

Bağlarda ölü kol hastalığı : Durgun dönemde, budamadan sonra %4’lük bordo bulamacı uygulanır.

Bağ antraknozu hastalığı: Sürgünler 20-25 cm olduğunda %0,5’lik ,çiçeklenmeden önce %1’lik, çiçeklenmeden hemen sora %1,5’luk bordo bulamacı uygulanır.

Bağ mildiyösü hastalığı: Tahmin uyarı sisteminin uygulanmadığı yörelerde, sürgünler 25-30 cm boya ulaştığı devrede %0,5’lik, 2. ve 3. ilaçlamalarda ise ilacın etki süresi dikkate alınarak %1 ve %1,5’luk bordo bulamacı uygulanır.

Badem dal kanseri hastalığı : Sonbaharda yapraklar %75 oranında dökülünce %3’lük , ilkbaharda çiçek tomurcukları patladığı ve kırmızı uçları görüldüğü pembe dönemde %1’lik bordo bulamacı ile ilaçlama yapılır.

Eriklerde cep hastalığı :  Tomurcukların kabarmaya başladığı dönemde %2’lik bordo bulamacı ile birinci ilaçlama yapılır.

İncirde çelik marazı hastalığı: Budamadan sonra %2’ lik bordo bulamacı uygulanır.

Kayısı ağaçlarında sürgün ve dal yanıklığı hastalığı : Sonbaharda yaprakların yaklaşık %75’i dökülünce %3’lik bordo bulamacı ile birinci ilaçlama,  ilkbaharda çiçek tomurcukları patlayıp kırmızı uçlar görülünce %1’lik bordo bulamacı ile ikinci ilaçlama yapılır

Kayısılarda yaprak delen hastalığı : Sonbaharda yaprak dökümünden hemen sonra %2’lik bordo bulamacı, ilkbaharda çiçek tomurcukları açılmadan önce pembe çiçek tomurcuğu devresinde %1’lik bordo bulamacı uygulanır.

Kiraz dal yanıklığı  hastalığı : Sonbaharda yapraklar dökülmeğe başladığında  %1’lik bordo bulamacı ile birinci ilaçlama , ilkbaharda gözler uyanmak üzere iken %0,6’lik bordo bulamacı ile ikinci ilaçlama yapılır.

Meyve ağaçlarında armıllarıa kök çürüklüğü hastalığı : Hastalık yeni başlamış ise hasta kökler kesilip kazındıktan sonra bu yerlere %5’lik bordo bulamacı, %2’lik Göztaşı, %5’lik karaboya ilaçlarından biri fırçayla sürülür, ilaç kuruduktan sonra üzeri aşı macunu ila kapatılır .

Sert çekirdekli meyve ağaçlarında bakteriyel kanser ve zamklanma hastalığı : Sonbaharda yaprakların yaklaşık %75’i dökülünce %3’lik bordo bulamacı ile birinci ilaçlama, ilkbaharda gözler uyanmadan önce %1’lik bordo bulamacı ile ikinci ilaçlama yapılır.

Şeftalide yaprak kıvırcıklığı hastalığı : Tomurcukların kabarmaya başladığı dönemde %2’lik bordo bulamacı uygulanır.

Şeftalide yaprak delen hastalığı : Sonbaharda yaprak dökümünden hemen sonra %2’lik, ilkbaharda çiçek tomurcukları açılmadan önce %1’lik bordo bulamacı ile ilaçlama yapılır.

Turunçgil dal yanıklığı hastalığı : 1.İlaçlama hasattan sonra %2’lik, 2.İlaçlama  ilkbahar yağmurları başlamadan önce %1,5’lik bordo bulamacı uygulanır.

Yeni dünya kara lekesi : Sonbaharda tomurcuklar kabarmadan önce %1,5’lik bordo bulamacı birinci ilaçlama olarak yapılır.

Yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında ateş yanıklığı hastalığı : Ağaçların durgun olduğu dönemde budamadan sonra %2’lik bordo bulamacı ile ilaçlama yapılır. Gözler kabardığında %2’lik bordo bulamacı ile ikinci ilaçlama uygulanır.

Zeytinde halkalı leke hastalığı : Zeytinler sürgün vermeden önce Şubat ayında %1,5’luk, zeytin ağaçları çiçek açmadan önce nisan ayında da %1’lik bordo bulamacı uygulanır.

Zeytin dal kanseri hastalığı:

1.İlaçlama; Aralık sonunda hasattan hemen sonra %2’lik,

2.İlaçlama; Şubat sonunda dolu, don zararından sonra %2’lik,

3.İlaçlama; İlkbahar yağmurları başlamadan önce %1’lik,

4.İlaçlama; Sonbahar yağmurları başlamadan önce %2’lik bordo bulamacı uygulanır.

Zir.Müh.Sadettin ÖZGER